Internal Family Systems

Czy zdarzyło ci się czuć, że pragniesz chwili wytchnienia, ale nieustannie słyszysz wewnętrzne głosy, które zmuszają cię do ciągłego działania, kończenia zadań i ostatecznie pozostawiają cię w stanie wyczerpania?

Może spotkała cię sytuacja, w której masz świadomość zbliżających się terminów i ważnego projektu, ale mimo to odkładasz go na później, unikając konfrontacji z jego realizacją?

Być może doświadczyłeś momentów, w których pod wpływem emocji podjąłeś jakieś działania, tylko po to, by później usłyszeć wewnętrzny głos krytyki i oceny, który podważa twoje wybory?

Nie martw się, nie jesteś sam w swoich doświadczeniach, ponieważ ta wielorakość wewnętrznych części jest naturalnym elementem ludzkiej psychiki.

Richard C. Schwartz, doktor nauk humanistycznych, terapeuta rodzinny i pracownik naukowy. Zafascynowany myśleniem systemowym, na początku XX wieku opracował model terapeutyczny zwany Internal Family Systems (IFS) lub System Wewnętrznej Rodziny (SWR). 

IFS jest prostą i skuteczną metodą rozwiązywania konfliktów wewnętrznych. Nawiązywania ze sobą i ze światem zdrowych relacji opartych na empatii, zrozumieniu i współczuciu. Odzyskiwania wewnętrznej harmonii i równowagi. Możesz nauczyć się wsłuchiwać w ich indywidualne potrzeby i zarządzać nimi w sposób, który pomoże osiągnąć wewnętrzny spokój.

Dzięki swojej skuteczności i rosnącej popularności, metoda IFS dynamicznie się rozwija i ewoluuje z roku na rok, przynosząc nowe spojrzenie na pracę nad sobą i leczenie wewnętrznych konfliktów.

Podstawowym założeniem Interal Family Systems jest istnienie różnorodności umysłu. Każdy z nas posiada wewnętrzny system niezliczonych części, które wchodzą w relacje, oddziałują na siebie nawzajem, a także wchodzą w interakcje z innymi ludźmi. Tounikalna rodzina podosobowości. Części te czasem wchodzą ze sobą w konflikty, tworzą sojusze, czasem sprzeczają się, posiadają różne przekonania, emocje, kierują się różnymi wartościami. 

Wszystkie te części mają pozytywne intencje, dążąc do naszego dobra, choć czasem działają w sposób destrukcyjny. Dlatego ważne jest, aby nie oceniać ich tylko przez pryzmat ich ról. Wszystkie części są mile widziane!

Dzieje się tak, ponieważ wiele z nich utknęło w czasie, mają wąskie, tunelowe myślenie i nie mają zaktualizowanej rzeczywistości. Działają zgodnie z realiami i strategiami, które mogły się sprawdzać, gdy byliśmy dziećmi. Jednak dzisiaj, w dorosłym świecie, strategie ta mogą być nieefektywne, krótkowzroczne i niedojrzałe. 

Każdy z nas posiada teżwewnętrzny rdzeń, nasza esencja, która nie stanowi części. True Self – prawdziwe Ja. Nasze True Self, jest pełne spokoju, empatii, współczucia, ciekawości, pewności siebie, odwagi, kreatywności, zaufania, jasności i miłości. To Prawdziwe Ja nie rozwija się etapami ani nie czerpie swojej siły czy mądrości od rodziców czy terapeuty. Niezależnie od naszych doświadczeń i traum, nie ulega uszkodzeniu ani zniszczeniu. Prawdziwe Ja posiada kreatywną moc uzdrawiania i nie ocenia ani nie dąży do zmieniania żadnej z części. Jest to istota naszej egzystencji.

W okresie naszego dzieciństwa naszym naturalnym stanem jest radość, otwartość, ufność, chęć zabawy, poczucie pewności siebie. Kiedy jednak doświadczamy zaburzonego stylu przywiązania oraz traumy lub zranień, a nasze emocje i zachowania nie są akceptowane. Te pierwotnie niewinne dziecięce cechy stają się obciążone, a niewinność musi przyjąć nowy stan – stan ochrony. W wyniku tych obciążeń dochodzi do odłączenia od naszej esencji, od naszego „JA”. W konsekwencji, różne części naszej osobowości przejmują role strażników, co może prowadzić do sytuacji, w których albo nie doświadczamy naszego „JA”, albo nie słuchamy go. Na krześle świadomości zamiast prawdziwego JA, zasiada wtedy któraś z części np. perfekcjonista, zadowalacz czy kontroler.

Celem IFS jest więc przywrócenie zaufania do JA oraz przywrócenie przywództwa JA. Warto zaznaczyć, że nawet jeśli czasem nie jesteśmy świadomi bólu emocjonalnego, który tkwi w nas, nadal on wpływa na nasze życie. Może manifestować się w formie obniżonego poczucia własnej wartości, strachu przed zmianą, przed porażką czy opinią innych, a także krytyki samego siebie, chronicznego zmęczenia, stresu, uzależnień, braku koncentracji, agresji, dysocjacji, dolegliwości fizycznych i wielu innych trudności.

Powszechne jest traktowanie naszych trudności jako czegoś negatywnego, zbędnego.  Często uważa się, że siłą woli powinniśmy być w stanie zdyscyplinować się i pozbyć niechcianych impulsów, emocji, myśli czy zachowania. Jednak taka taktyka okazuje się nieskuteczna, ponieważ prowadzi dozamykania bólu emocjonalnego w naszej podświadomości, a próby jego wyeliminowania sprawiają, że staje się on jeszcze potężniejszy. 

Najlepszym podejściem do rozwiązania tych emocjonalnych blokad jest empatyczne wsłuchanie się w nasze trudności oraz przyjęcie postawy otwartości i zrozumienia. Dzięki temu możemy uwolnić te części od ich skrajnych ról i ciężarów, które na nie spadły. W efekcie wzmacnia się nasze połączenie z Ja (naszą esencją) i rośnie nasze zaufanie do siebie. W rzeczywistości odbudowujemy życzliwą i empatyczną relację z samymi sobą, co wpływa pozytywnie na nasze relacje z innymi ludźmi i naszą percepcję świata, przywracając wewnętrzną równowagę i harmonię.

Richard C. Schwartz wyróżnił trzy główne typy części, które istnieją w naszej wewnętrznej rodzinie: Wygnańcy, Menedżerowie oraz Strażacy.

Wygnańcy to bardzo wrażliwe, dziecięce części, które powstały, gdy doświadczaliśmy traumy, czegoś przerażającego, czego nie potrafiliśmy przetworzyć, zrozumieć czy znieść. Gdy czuliśmy się bezwartościowi, bezsilni, odrzuceni, samotni, przerażeni, zastraszeni, zawstydzeni czy upokorzeni, nasz system został obciążony. Zostaliśmy oddzieleni on naszej esencji, powstali Wygnańcy. 

Wygnańcy bardzo często zatrzymali się w czasie. Uwięzieni w dziecięcym świeci, nie zdają sobie sprawy, że jesteśmy już dorośli, nie jesteśmy już zależni od opiekunów, potrafimy zadbać o siebie i mamy wsparcie ze strony innych dorosłych. Części te niosą często takie przekonania jak: ,,Nikt nigdy mnie nie pokocha’’, ,,Nie zasługuję na miłość’’, ,,Bliskość jest bolesna’’, ,,Muszę zasłużyć na miłość’’, itp. Gdy mamy wielu Wygnańców, czujemy się bardziej wrażliwi, a świat wydaje się bardziej przerażający.

Menedżerowie natomiast są aktywnymi i proaktywnymi częściami. Kontrolują, powstrzymują, zamrażają, zapobiegają i chronią nas przed ponownymi zranieniami. Starają się kontrolować nasze życie, relacje, wygląd, zachowanie i ciało. Menedżerowie robą wszystko by utrzymać Wygnańców poza świadomością. często znajdują się w martwym polu widzenia oraz identyfikują się jako JA.

 W naszej wewnętrznej rodziny możemy spotkać takie części jak perfekcjonista, zadowalacz, krytyk, podkopywacz, analityk, pesymista, optymista, opiekun.

Kolejna grupa części to Strażacy. Pomimo że Menedżerowie robią wszystko co w ich mocy, nie zawsze udaje się im trzymać ból Wygnańca poza świadomością. Gdy wskutek aktywowanej traumy, lub bólu emocjonalnego, ten ból przedostaje się na wierzch, na scenę wkraczają Strażacy. Części te reagują agresją, dysocjacją lub ucieczką w uzależnienia. Nie dbają ani o relacje, ani o ciało. Mają tylko jeden cel – ugasić pożar.

IFS to rewolucyjny model transformacji, który umożliwia uwolnienie naszych wewnętrznych „Wygnańców” od emocjonalnych ciężarów. W rezultacie Menedżerowie i Strażacy, które wcześniej pełniły rolę ochrony przed bólem i traumą, przekierowują swoją energię na bardziej wspierający, nowy sposób działania. 

Sesja w nurcie Internal Family Systems (IFS) to podróż w głąb siebie. Podczas sesji przekierowujemy uwagę do naszej wewnętrznej rzeczywistości. Uczymy się słuchać siebie i zrozumieć swoje potrzeby. Stajemy się autentycznym i empatycznym świadkiem tego co dzieje się w naszym wnętrzu. 

Stajemy się bardziej sprawczy i przestajemy uważać, że nasze samopoczucie jest uzależnione od opinii innych ludzi, czy ich zachowania. Sesja w nurcie IFS to proces odkrywania siebie i budowania zdrowszego, bardziej zrównoważonego życia.

Dzięki Internal Family Systems doświadczamy spokoju i harmonii, odzyskując równowagę wewnętrzną oraz zdolność do bardziej świadomego i zdrowszego funkcjonowania. To podejście daje nam możliwość zrozumienia i zaakceptowania wszystkich naszych wewnętrznych części, co prowadzi do pełniejszego i bardziej autentycznego życia.

Artykuł powstał na podstawie wiedzy pozyskanej podczas szkoleń, z literatury oraz z internetu.

Jeśli jesteś zainteresowany dalszą lekturą na ten temat, polecam następujące książki:

• Skuteczna terapia IFS. System Wewnętrznej Rodziny uzdrawiający relacje, pokonujący depresję, traumy i uzależnienia – dr Richard C. Schwartz
• Autoterapia. Droga do uzdrowienia wewnętrznego dziecka i osiągnięcia psychicznej pełnej w oparciu o System Wewnętrznej Rodziny (IFS) Nowatorską Metodę Psychoterapii
• Wszystkie części mile widziane. System Wewnętrznej Rodziny (IFS) w praktyce z dziećmi i dorosłymi – Lisa Spiegel
• Jak rozwiązać konflikt wewnętrzny – Jay Earley
• To na siebie od zawsze czekasz. Magiczna Kuchnia relacji i miłości pełnej odwagi – Richard C. Schwartz

Sesje IFS Internal Family Systems